مشابه یک نقاش که یک قلم مو را انتخاب می‌کند، انتخاب لنز نیز تاثیر قابل توجهی بر تصویر حاصل در عکاسی منظره دارد. انتخاب صحیح لنز مناسب عکاسی منظره می‌تواند در شرایطی که امکان کنترل مستقیم بر موقعیت سوژه وجود ندارد، اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. کوه هرگز قادر به چرخش به سوی آفتاب نمی‌باشد؛ بنابراین، خلاقیت شما به طور قابل توجهی تحت تأثیر چندین عامل اساسی مانند زمان و آب و هوا محدود می‌شود، و انتخاب لنز نیز یکی از این عوامل است.
همان‌طور که برای انتخاب دوربین مناسب برای عکاسی منظره، به پارامترهای مختلف توجه می‌کنیم، برای انتخاب لنز مناسب عکاسی منظره نیز باید عوامل مختلفی را در نظر بگیریم. در ادامه، برخی از معیارهای ضروری برای انتخاب لنز مناسب در عکاسی منظره مشخص شده‌اند.
فاصله کانونی
در جستجوی لنز مناسب عکاسی منظره، لنزهای واید توصیه می‌شود. لنزهایی با طیف فاصله کانونی 70-24 میلیمتر یا 24-14 میلیمتر، به دلیل زاویه دید گسترده و عمق میدان عمیق که هر دو ویژگی‌های مطلوب برای عکاسی منظره عمومی هستند، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. با استفاده از این لنزها، قادر خواهید بود تمام صحنه‌ی منظره کوهستانی را در پس‌زمینه کادر عکس خود قرار دهید.
این لنزها مساحت گسترده‌ای از زمین و آسمان را در قاب خود نمایش می‌دهند و به شما امکان تغییر و تنظیم منظره را می‌دهند تا تأثیرات دراماتیک‌تری را ایجاد کنند. علاوه بر این، میزان عمق میدان تصویری که ارائه می‌دهند، به شما کمک می‌کند تا وضوح کامل از پیش‌زمینه تا پس‌زمینه تصاویر را حفظ کنید، که در عکاسی از مناظر گسترده بسیار مفید است.
استفاده از لنزهای واید در عکاسی منظره بسیار رایج و جذاب است، اما نباید شما را از استفاده از لنزهای تله‌فوتو منصرف کند. لنزهای تله‌فوتو مانند 200-70 میلیمتر، به شما کمک می‌کنند تا سوژه را از پس‌زمینه جدا کنید و به‌طور قابل‌توجهی فاصله کانونی را افزایش داده و جزئیات بیشتری از سوژه را در تصاویرتان نشان دهید که می‌تواند زمانی‌که می‌خواهید موضوعی را از پس‌زمینه جدا کرده و یا ساختمان‌ها، سنگ‌ها و گیاهان خاص را به صورت منحصربه‌فرد در تصاویرتان ثبت کنید بسیار مفید باشد.علاوه بر این، با استفاده از لنزهای تله‌فوتو می‌توانید حوزه‌های جدیدی از خلاقیت را کشف کنید.
عکاسی مناظر با لنزهای زاویه باز ممکن است پس از مدتی خسته‌کننده به نظر برسد. با استفاده از لنزهای تله‌فوتو، شما می‌توانید جزئیات بیشتری را در موضوع خود ثبت کنید. با استفاده از لنزهای تله‌فوتو، می‌توانید تغییراتی در قاب‌بندی، شکل، رنگ و فرم درارتباط با سوژه خود ایجاد کنید. این لنزها به شما امکان می‌دهند تا نحوه قرارگیری موضوع در فضا را تغییر داده و جهت‌بندی مناسبی را ایجاد کنید. همچنین، می‌توانید از عناصر ترکیبی مختلف استفاده کنید تا تراز و تعادل در تصویر خود ایجاد کرده و جذابیت بصری بیشتری به آن ببخشید.
دیافراگم
در بسیاری از انواع عکاسی، از جمله عکاسی پرتره، دیافراگم حداکثرمورد نظر است. با باز کردن دیافراگم و استفاده از عمق میدان کم، می‌توانید روی جزئیات خاصی از تصویر (مثلا چشمان شخص) تمرکز کنید، در حالی‌که پس‌زمینه یا پیش‌زمینه را با فوکوس کمتری نشان می‌دهید خوشبختانه، در عکاسی منظره، داشتن عمق میدان کم اهمیت کمتری دارد، در نتیجه نیاز به دیافراگم باز و لنزهایی با دیافراگم‌های بزرگ تر کمتر است. بنابراین، می‌توانید از لنزهای با دیافراگم بسته و با قیمت مناسب‌تر استفاده کنید که ممکن است از لحاظ هزینه و وزن سبکتر باشند.
لنزهایی با دیافراگم‌های مانند f/1.8 یا f/1.4 معمولاً بسیار گران قیمت هستند. این لنزها به دلیل قدرت نوردهی بالا و قابلیت ایجاد عمق میدان کمتر، از تعداد بیشتری عنصر شیشه‌ای استفاده می‌کنند. این عناصر شیشه‌ای باید به دقت و با کیفیت بالا ساخته شوند که منجر به افزایش هزینه تولید لنزها می‌شود و ممکن است برای عکاسانی که پیاده‌روی های طولانی دارند، غیرقابل قبول باشد. وزن و اندازه لنزها در عکاسی منظره ممکن است از اهمیت بالایی برخوردار باشد و تأثیر مستقیمی بر راحتی شما داشته باشد.
به عنوان مثال، دو لنز 50 میلیمتری سونی را در نظر بگیرید:
لنز FE 50 میلیمتر F2.5 G Full-frame Standard Prime G Lens و
لنز FE 50 میلیمتر F1.2 GM Full-frame Standard Prime G Master Lens
لنز F2.5 با دیافراگم کوچکتر و وزن سبکتر طراحی شده است. این لنز نسبت به لنز F1.2 GM حدود ۷۷٪ سبکتر است، که این یعنی وزنی کمتر بر روی دوربین خود به همراه خواهید داشت که برای عکاسانی که به دنبال کمترین وزن و حجم در سفرهای عکاسی هستند، مزیتی محسوب شود و هزینه‌ی خرید آن ۱۴۰۰ دلار کمتر است که تفاوت قابل توجهی است.
عموماً محدوده دیافراگم‌های مورد استفاده در لنز مناسب عکاسی منظره بین f/5.6 تا f/16 قرار می‌گیرد و استفاده از لنز f/1.4 چندان متداول نیست زیرا این دیافراگم‌ها عمق میدان کمتر را فراهم می‌کنند. سه‌پایه به طور معمول در عکاسی منظره برای تثبیت دوربین استفاده می‌شود. با استفاده از سه‌پایه، دوربین به‌طور مستقیم ثابت و استوار می‌ماند که باعث جلوگیری از لرزش دوربین و تار شدن تصاویر می‌شود. در این حالت، می‌توانید از دیافراگم‌های کوچکتر استفاده کرد که با استفاده از آنها نور وارد شده به دوربین کاهش می‌یابد و سرعت شاتر طولانی‌تر می‌شود.
لنز زوم یا پرایم(ثابت)؟
مقایسه مابین لنزهای زوم وثابت مخصوصا در مورد لنز مناسب عکاسی منظره همواره مورد بحث می باشد. در عکاسی منظره، ، لنزهای زوم دارای مزایایی هستند که می‌تواند نظر برخی عکاسان را به خود جلب کند. با یک لنز زوم می‌توانید به وایدترین زاویه نگاه کنید و برخی مواقع حتی مناظر بزرگ و گسترده را در یک فریم قرار دهید. این ویژگی زمانی که محدود به فضایی خاص هستید و نمی‌توانید به موقعیت‌های مختلف حرکت کنید بسیار مناسب است. مثلا اگر قصد دارید از یک سکوی دید در پارک ملی عکس بگیرید، یعنی می‌خواهید از ارتفاعی خاص عکسبرداری کنید، در این حالت، می‌توانید از این لنزها استفاده کنید که به شما امکان می‌دهند از فاصله برای ثبت عکس‌هایی با بزرگنمایی بیشتر استفاده کنید و به جزئیات دورتر رسید.
وقتی با یک لنز ثابت کار می‌کنید، محدودیت زوم فیزیکی وجود دارد و نمی‌توانید زوایای دید متفاوت انتخاب کنید. بنابراین، برای ثبت عکسی خاص از یک چشم انداز، باید خودتان به نقطه‌ای مناسب‌تر حرکت کرده و به دنبال کادربندی و زاویه دقیقتر برای عکسبرداری باشید. به اصطلاح، با قدم‌های خود بزرگنمایی می‌کنید. در حال حاضر، تفاوت کیفیت تصویر بین لنزهای زوم و پرایم جندان قابل توجه نیست – لنزهای با کیفیت بالا زوم و پرایم وجود دارند.
برخی از لنزهای با فاصله کانونی بزرگ‌تر بهترین گزینه در فرمت زوم هستند مانند لنز Canon EF 11-24mm f/4L USM که یک لنز فوق‌عریض با زاویه دید یکنواخت و بازدهی بالا است. این لنز از کیفیت ساخت و تصویربرداری شگفت‌انگیزی برخوردار است و برای عکاسانی که به عکاسی معماری، مناظر طبیعی و فضاهای بزرگ علاقه دارند، بسیار مناسب است.
ضمنا، Nikon NIKKOR Z 14-30mm f/4 S یک لنز زوم فوق واید است که برای دوربین‌های Nikon Z مناسب است. این لنز با کیفیت ساخت بالا و عملکرد عالی شناخته می‌شود و دارای قابلیت‌هایی مانند ضدآب و ضدگرد و غبار است. از سوی دیگر، لنزهای با فاصله کانونی کمتر نیز می‌توانند به عنوان لنزهای پرایم کارآمد مورد استفاده قرار گیرند. مانند Zeiss Otus 28mm f/1.4 یا Sony Sonnar T* FE 35mm f/2.8 ZA که با ابعاد کوچک خود عملکرد بسیار خوبی دارند.
انتخاب بین لنزهای زوم و پرایم وابسته به نیازها و ترجیحات شما است. برخی عوامل که ممکن است در این انتخاب تأثیرگذار باشند، عبارتند از:
1-محدودیت مکانی: اگر در عکاسی خیابانی، سفر یا فضاهای بسته، محدودیت مکانی برای حرکت دارید، لنزهای زوم ممکن است انتخاب مناسبی باشند. با استفاده از یک لنز زوم، می‌توانید به صورت دقیقتر بر روی سوژه خود تمرکز کنید و نیازی به تعویض لنز نخواهید داشت.
2-کیفیت تصویر: لنزهای پرایم معمولاً کیفیت تصویر بهتری ارائه می‌دهند. طراحی ساده‌تر و تعداد کمتر المان‌های لنز، مشکلاتی مانند نورپراشی و ابهام را به حداقل می‌رساند. اگر برای شما کیفیت تصویر اولویت است، لنزهای پرایم ممکن است انتخاب مناسبی باشند.
3-وزن و قابلیت حمل و نقل: لنزهای زوم عموماً سنگین‌تر و بزرگ‌تر از لنزهای پرایم هستند، زیرا برای پوشش فاصله‌های مختلف دارای یک مجموعه عناصر لنزی هستند. اما لنزهای پرایم به دلیل ساختار ساده‌تر و تعداد المان‌های کمتر، معمولاً سبکتر و قابل حمل‌تر هستند. اگر نیاز به قابلیت حمل و نقل آسان و وزن سبک دارید، لنزهای پرایم ممکن است مناسب باشند.
به طور کلی، باید نیازها، شرایط عکاسی، و ترجیحات شما را در نظر بگیرید و با تحقیق و تست مدل‌ها، انتخابی که بیشترین سازگاری با شما را دارد را انجام دهید.
لنز Canon EF 11-24mm f/4L USM
فوکوس خودکار یا دستی؟
عملکرد لنز فوکوس خودکار به طور کلی سریع و دقیق است و همچنین می‌توان آنها را به صورت دستی استفاده کرد. اما برخی از عکاسان و علاقه‌مندان به عکاسی، همچنان علاقه‌مند به استفاده از لنزهای فوکوس کاملاً دستی هستند.
لنز Canon RF 50mm f/1.8 STM
این علاقه ناشی از دلایل زیر می‌تواند باشد:
حس کنترل: استفاده از لنز فوکوس کاملاً دستی به عکاس امکان می‌دهد تا به طور مستقیم و دقیق بر روی فوکوس تصویر تأثیر بگذارد. این حس کنترل می‌تواند به عکاس کمک بیشتری کند تا بر روی جزئیات کوچکتر تمرکز کرده و نتایج دقیق‌تری در ترکیب فوکوس و عمق میدان به دست آورد.
عملکرد در شرایط ویژه: لنزهای فوکوس دستی برای عکاسانی که در شرایط خاصی عکاسی می‌کنند، مانند عکاسان ماکرو، مفید هستند. در شرایطی که نیاز به تنظیم دقیق فوکوس روی جزئیات کوچک یا فواصل زیاد دارید، لنزهای فوکوس دستی به عنوان ابزاری کارآمد و کنترل‌پذیر عمل می‌کنند.
قابلیت‌های خلاقیت: استفاده از لنز فوکوس کاملاً دستی به عکاس امکان می‌دهد تا در عکسبرداری خلاقانه‌تر باشد.
لنزهای فوکوس خودکار با استفاده از قطعات الکترونیکی و موتورهای داخلی، امکان تنظیم دقیق فوکوس را فراهم می‌کنند. این روش را «فوکوس خودکار الکترونیکی« نیز می‌نامند. محدودیت اصلی فوکوس خودکار الکترونیکی، وابستگی به قطعات الکترونیکی و موتورهای داخلی است
در لنزهای فوکوس خودکار بدون اتصال مکانیکی، هیچ رابطه مستقیمی بین سرعت،دوران حلقه فوکوس وجود ندارد. بنابراین، در لنزهای فوکوس خودکار بدون اتصال مکانیکی، سرعت، دوران حلقه فوکوس ناشی از عملکرد الکترونیکی و موتوری است و هیچ رابطه مستقیمی با عملکرد فیزیکی ندارد. ممکن است در برخی از موارد، سرعت تنظیم فوکوس با سرعت چرخش حلقه فوکوس همراه باشد، اما این تغییرات نباید به عنوان یک رابطه قطعی و مستقیم تفسیر شوند.
مزایای لنزهای فوکوس دستی مکانیکی شامل موارد زیر هستند:
1-کنترل لمسی بیشتر: با لنز فوکوس دستی، شما می‌توانید با استفاده از حرکت دستی خود به طور مستقیم و مستقیماً روی حلقه فوکوس تمرکز کنید. این به شما امکان می‌دهد که به طور دقیقتر و حساس‌تر به تنظیم فوکوس بپردازید و نتایج دقیق‌تری بدست آورید.
2-فوکوس نرم‌تر و آرام‌تر: با حرکت دستی روی حلقه فوکوس، می‌توانید فوکوس را به طور آرام و نرم تنظیم کنید. این امکان به شما اجازه می‌دهد تا تغییرات فوکوس را به طور قابل ملاحظه‌ای و با دقت بیشتری انجام دهید، که در نتیجه عکس‌های با فوکوس نرم‌تر و ظاهر آرام‌تری به دست می‌آید.
3-توقف‌های فیزیکی و محدود کننده در لنزهای فوکوس دستی مکانیکی وجود دارند که به شما امکان می‌دهند تا به راحتی به نقاط فوکوس مختلف برسید و فوکوس را در جای مورد نظر خود قرار دهید
4-مقیاس عمق میدان: تکنیک‌های فوکوس هایپرفوکال یا تکنیک‌های تنظیم فوکوس عمق میدان بزرگ، برای به دست آوردن طولانی‌ترین عمق میدان ممکن کمک می‌کنند. هدف این تکنیک‌ها این است که با تنظیم فوکوس در یک نقطه خاص، عمق میدان را به طوری تنظیم کنند که از نقطه فوکوس تا آخرین نقطه قابل قبول فوکس، تمام سوژه‌ها به طور واضح و روشن باشند.
سایر ملاحظات در انتخاب لنز برای عکاسی منظره
مقاومت در برابر آب و هوا
اگر شما قصد دارید در فضای باز و در شرایطی که احتمال بروز شرایط نامساعد آب و هوا وجود دارد، عکاسی کنید، داشتن یک لنز مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی باید یکی از اولویت‌های اصلی شما باشد. اگرچه هیچ لنزی به طور کامل ضد آب نیست، لنزهای مقاوم در برابر آب و هوا قادرند در برابر باران متوسط، پاشش آب دریا (که شامل قطرات ریز آب است که از قله‌های موج یا سطح اقیانوس بالا می‌رود و از طریق هوا حمل می‌شوند)، برف و شن مقاومت کنند.
لنز Nikon AF-S NIKKOR 200mm f/2G ED VR II
لنزهای تیلت-شیفت:
لنزهای تیلت-شیفت (Tilt-Shift) واقعاً ابزار قدرتمندی هستند که به عکاسان اجازه می‌دهند تا به طور خلاقانه با پرسپکتیو، انحراف و فوکوس تصاویر کار کنند. تکنیک تیلت (Tilt) به شما اجازه می‌دهد تا پرسپکتیو تصویر را تغییر دهید. با تنظیم زاویه تیلت لنز، می‌توانید افق را در تصویر خود به صورت عمودی یا تماماً افقی در آورید. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد تا بهترین زاویه برای عکاسی ساختمان‌ها، پل‌ها و اشیاء بلند و عمودی مانند درختان را پیدا کنید. تکنیک شیفت (Shift) به شما اجازه می‌دهد تا تصویر را به صورت عمودی یا افقی حرکت دهید، بدون اینکه دوربین را حرکت دهید. با استفاده از این تکنیک، می‌توانید تصویر را تنظیم کرده و تأثیر همگرایی را کاهش دهید. همچنین، می‌توانید برای تمرکز بر روی یک سوژه خاص و حفظ عمق میدان، صفحه فوکوس را در تصاویر کنترل کنید.
لنز کانن TS-E 24mm f/3.5L II Tilt-Shift
ثبات تصویر
ثبات تصویر برای گرفتن عکس‌های شارپ و بدون لرزش بسیار مهم است، به ویژه در شرایطی که استفاده ازسه پایه دوربین ممکن نیست. لرزشگیر تصویر(Image Stabilization) یک ویژگی است که در برخی از لنزها و دوربین‌ها وجود دارد و به شما در کاهش لرزش تصویر کمک می‌کند. لرزشگیر تصویر باعث کاهش لرزش‌های ناشی از حرکت دست شده و تصویر را ثابت نگه می‌دارد. این ویژگی باعث افزایش شانس گرفتن عکس‌های شارپ در شرایطی می‌شود که دوربین در حال حرکت است یا در نور کم عکاسی می‌کنید.
منظور از عکس شارپ عکسی است که با وضوح تصویر بالا ثبت می شود و جزئیات کاملی را می‌توان در آن مشاهده کرد. برای ثبت چنین عکس‌هایی نیاز به ترکیبی از فوکوس دقیق، دوربین ثابت و امکانات لنز و تنظیمات مناسب سرعت شاتر خواهید داشت.
ضریب کراپ
ضریب کراپ نیز یک عامل مهم در انتخاب لنز مناسب عکاسی منظره است که باید در نظر گرفته شود. ضریب برش نسبت سایز سنسور دوربین شما به سایز سنسور فول فریم (Full Frame) را نشان می‌دهد. دوربین‌های با سنسور فول فریم اندازه سنسوری مشابه فریم فیلم 35 میلیمتر دارند. زمانی که از دوربین با سنسور کراپ استفاده می‌کنید مانند APS-C یا میکرو چهار سوم، سنسور کوچکتری نسبت به سنسور فول فریم دارید و به عبارت دیگر تصویری با فرمت کوچکتر دریافت می‌کنید.
این باعث می‌شود که زاویه دید لنز کوچکتر و محدودتر شود، به نحوی که زاویه دید لنز با ضریب کراپ ضرب شده و محدودتر می‌شود. بنابراین، زمانی‌که لنزی را انتخاب می‌کنید، باید به فرمت دوربینی خود توجه کنید. اگر دوربین فول فریم دارید، لنزهایی که برای این فرمت ساخته شده‌اند (بدون ضریب کراپ) بهترین عملکرد را ارائه می‌دهند.
اما اگر از دوربین با سنسور کراپ استفاده می‌کنید، باید لنزی با در نظر گرفتن ضریب کراپ را انتخاب کنید. استفاده از دوربین با سنسور کراپ می‌تواند به مزایایی مانند قیمت مناسب‌تر لنزها و وزن کمتر در کوله‌پشتی منجر شود. از طرف دیگر، دوربین‌های با سنسور فول فریم عموماً عملکرد بهتر در نور کم و پهنای دینامیک بیشتری دارند. بنابراین، انتخاب بین دوربین با سنسور کراپ و فول فریم بستگی به نیازها و بودجه شما دارد.
وزن
وزن تجهیزات عکاسی در سفرهای طولانی به مناطق بکر و کوهستانی بسیار حائز اهمیت است. هدف اصلی در این سفرها، کاهش وزن کوله‌پشتی و همچنین گرفتن عکس‌های با کیفیت است. برخی از عکاسان حرفه‌ای در این مناطق از دوربین‌های فول‌فریم استفاده می‌کنند؛ زیرا این دوربین‌ها تصاویر با کیفیت عالی و عمق میدان کمتری را دارند.
با این حال، دوربین‌های فول‌فریم سنگین‌تر و گران‌تر از دوربین‌های با سنسور کوچکتری مانند Micro Four Thirds و APS-C هستند. بنابراین، انتخاب بین دوربین‌های فول‌فریم و دوربین‌های سنسور کوچکتر، با در نظر گرفتن نیازها و محدودیت‌های وزنی و حمل و نقل صورت می‌گیرد. همچنین، دوربین‌های با سنسور APS-C و Micro Four Thirds توانایی بالایی در عکاسی حرفه‌ای دارند و بسیاری از آنها کیفیت بسیار خوبی نیز ارائه می‌دهند.
در مواقعی که جزئیات دقیق و عمق میدان گسترده برای شما اهمیت چندانی ندارد، می‌توانید دوربینی با سنسور کوچکتر را انتخاب کنید تا وزن کل تجهیزاتتان کاهش یابد و حمل و نقل آسان‌تری را برای شما فراهم کند.
قیمت
در نهایت، میزان سرمایه‌گذاری مورد نظرتان برای این حرفه را در نظر بگیرید. اگر به تازگی شروع به کار در زمینه عکاسی منظره شده‌اید و برای سرمایه گذاری بالا مطمئن نیستید بهتر است ابتدا تجهیزات را از فروشگاهها اجاره کنید. یا از یک دوست (اگر دوستان عکاسی دارید) قرض بگیرید که به شما فرصت می‌دهد تا لنزهای مختلف را امتحان کرده و تست کنید. همچنین می توانید برای انتخاب لنز مناسب عکاسی منظره از کارشناسان ما مشاوره بگیرید.
شما برای عکاسی منظره به چه نوع لنزهایی بیشتر توجه می‌کنید؟ لنزهای مورد علاقه خود را در این زمینه بیان کنید. هر گونه سوال یا نظری را در بخش اختصاصی زیر ارسال کنید.
